Ukrainanyň prezidenti Wolodymyr Zelenski Russiýanyň Zaporožýa şäherine eden nobatdaky hüjüminden soň, Ýewropa ýurtlaryny köp gatly howa goranyş ulgamyny döretmäge çagyrdy. Hüjümde azyndan 13 adam, şol sanda iki çaga ýaralandy.
Zelenski 16-njy sentýabrda sosial ulgamlarda eden çykyşynda Russiýanyň raketalary “adamlarda gorky döretmek üçin bilkastlaýyndan atýandygyny” aýdyp, zarbada “köp sanly ýaşaýyş jaýyna” zeper ýetendigini aýtdy.
Ol şeýle hem Russiýanyň, diňe şu aýyň başyndan bäri, Ukraina garşy 3 müň 500-den gowrak drony, 190 golaý raketany we 2 müň 500-den gowrak awiabombany atandygyny, şeýle hem onuň hyzmatdaşlaryna garşy “prowokasiýalary” geçirendigini belledi.
“Ýewropa asmanlaryny köpläp gatlakly howa goranyş ulgamy bilen bilelikde goramagyň wagty geldi. Tehnologiýalar bar, indi zerur zat maýa goýum, şeýle-de ähli hyzmatdaşlaryň berk hereketleri we kararlary” diýip, Zelenski belledi.
Russiýanyň Ukraina garşy üç ýyldan hem aşa wagt bäri alyp barýan urşunyň dowamynda, Moskwanyň juda artan dron mümkinçilikleri bilen baglanyşykly howa goranyş meseleleri Ýewropada uly alada döredýär. Geçen hepde onlarça rus dronunyň Polşanyň howa giňişligini bozmagy we şondan köp wagt geçmänkä başga bir dronyň Rumyniýanyň üstünden geçmegi bu howplary has-da artdyrdy.
Ýewropa Komissiýasynyň prezidenti Ursula fon der Leýen şu hepde eden ýyllyk çykyşynda ÝB-nyň Ukraina bilen “dron ýaranlygyny” ýola goýmak üçin 6 milliard ýewro karz boýunça borçnamasyny yglan edip, ÝB-nyň öz howa goranyş mümkinçiliklerini güýçlendirmelidigini aýtdy.
Bu başlangyç barada entek jikme-jik maglumat berilmedi. Ýöne Ýewropa Komissiýasynyň oktýabrda täze umumy goranyş taslamalaryny öz içine alýan ýol kartasyny hödürlemegine garaşylýar.
Zelenski 16-njy sentýabrda Sky News bilen gürrüňdeşlikde ABŞ-nyň prezidenti Donald Trampdan Russiýa garşy sanksiýalarda we Ukraina üçin howpsuzlyk kepilliklerinde “aýdyň pozisiýa” görkezmegini sorady. Ol şol gün Britaniýa resmi sapary başlanýan Trampdan “Putiniň öňüni almak üçin şahsy ykjam ädimleri” etmeginiň zerurdygyny aýtdy.
Bu aralykda, Ýewropa Bileleşiginiň resmileri Russiýa garşy 19-njy sanksiýa bukjasynyň yza süýşüriljekdigini hem mälim etdiler. Bu Trampyň Ýewropadan rus nebitinden we gazyndan has çalt ýüz öwürmegini talap etmeginiň yzýany boldy.
Waşington Hytaý ýaly ýurtlaryň Russiýadan energiýa serişdelerini satyn almagyny togtatmak üçin, täze tarifleri girizmekden wagtlaýynça saklanjakdygyny aýtdy.
ÝB-nyň täze çäreleriniň rus banklaryna, Kremliň sanksiýalardan gaçmak üçin ulanýan “gara flotunyň” gämilerine, üçünji ýurtlaryň kompaniýalaryna hem-de aýratyn şahsyýetlere, hususan-da ukrain çagalarynyň mejbury alnyp gaçylmagyna jogapkär hasaplanýan adamlara garşy gönükdiriljekdigi mälim edilýär.